Sakarya Meydan Savaşı

Sakarya Meydan Savaşı

SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ (23 AĞUSTOS-13 EYLÜL 1921)
Yunanlılar;
• Sevr’i Türklere zorla kabul ettirmek,
• Ankara’yı alarak TBMM’yi ve düzenli orduyu yok etmek
amacıyla 23 Ağustos 1921’de saldırıya geçtiler.

Püf bilgi:
• Başkomutan Mustafa Kemal Paşa;
“Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, kanla ıslanmadıkça bırakılamaz.” emrini vererek ‘topyekûn savaş’ taktiğini uygulamıştır.
• Bu savaş ile Yunan ordusu bozguna uğratılmış, saldırı gücü kırılmış ve geri çekilmek zorunda kalmıştır. Sakarya Irmağı’nın doğusu düşmandan tamamen temizlenmiştir.

Sakarya Savaşının Ulusal Sonuçları
• Yunan ordusunun saldırı gücü kırılarak savunma durumuna çekildi. Türk ordusu taarruz konumuna geçti.
• Türk ordusunun 1683 II. Viyana Kuşatmasından beri Avrupa karşısında devam eden gerileyişi sona erdi.
• TBMM, Mustafa Kemal Paşa’ya “Mareşallik” rütbesi ve “Gazilik” unvanı verdi (19 Eylül 1921).
• Türk ordusu bu savaşta çok sayıda subayını kaybettiği için Sakarya Muharebesi “Subaylar Savaşı” olarak da bilinir.

Sakarya Savaşının Uluslararası Alandaki (dış politikadaki) Sonuçları
• İtalyanlar, Anadolu’da işgal ettikleri yerlerden tamamen çekildiler.
• İtilaf Devletleri arasındaki görüş ayrılıkları iyice arttı ve birlik tamamen bozuldu.
• İtilaf Devletleri, Türkiye ve Yunanistan’a ateşkes teklifinde bulundular.
• Sovyet Rusya ile Kars Antlaşması, Fransa ile Ankara Antlaşması imzalandı.
Püf çıkarım:
• Bu durum TBMM Hükümeti’nin varlığını, askeri alandaki başarılarıyla kabul ettirdiğini gösterir.
Püf yorum:
• Askeri başarılar siyasi başarılara ortam hazırlar.

KARS ANTLAŞMASI
Sovyet Rusya’nın isteği ile Kafkas Cumhuriyetleri ile (Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan) TBMM Hükümeti arasında Kars Antlaşması imzalandı (13 Ekim 1921).
Buna göre;
• Doğu sınırımız kesin olarak çizilmiştir.
• Moskova Antlaşması’nın onaylanması niteliğindedir.

Ukrayna Cumhuriyeti ile TBMM Hükümeti arasında da bir dostluk antlaşması imzalanmış, Sovyet Rusya’nın TBMM’ye yapacağı yardımlara kesinlik kazandırılmıştır.

ANKARA ANTLAŞMASI (20 Ekim 1921)
• Fransa ile TBMM Hükümeti arasında imzalandı. Buna göre;
• İki taraf arasındaki silahlı mücadele sona erecek,
• Fransızlar, işgal ettiği yerlerden çekilecek,
• Hatay Fransa’nın mandası Suriye’de kalacak fakat bu bölgelerde dili Türkçe olan özel bir yönetim kurulacak.
Püf çıkarımlar
1. Hatay’da Türk kültürünün korunmasını kolaylaştırmış ve Hatay’ın 1939’da anavatana katılmasına katkı sağlamıştır.
2. Hatay’ın Fransa’ya bırakılması Misakı Milliden verilen ikinci tavizdir.
3. TBMM’yi ve Misakı Milliyi tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa’dır.
4. Hatay ve İskenderun dışında bugünkü Suriye sınırımız çizildi.
5. Güney cephesi kapandı ve buradaki birliklerimiz Batı Cephesi’ne kaydırıldı.