Misakı Milli’de milli egemenlik ilkesi var mı?

Bugün, çok gündeme gelen ancak net bir şekilde açıklanamayan bir konu hakkındaki düşüncelerimi ifade etmek istiyorum…
Konu şu: Misakı Milli’de ulusal egemenlik ilkesi ile ilgili bir karar alınmış mıdır?

Öncelikle Misakı Milli kararlarının alındığı ortamı ve şartları göz önünde bulundurmak gerekir… Misakı Milli kararları Osmanlı Mebusan Meclisinde alındı… Mebusan Meclisi, padişaha ve saltanata bağlı milletvekillerinin çoğunlukta olduğu bir meclistir… Bu nedenle bir yönetim anlayışı olarak milli egemenlik ilkesinin gerçekleştirilmek istendiğini söyleyemeyiz…
Ancak halk oylaması yapılacak yerlerle ilgili kararlarda halkın kararının dikkate alınması, milli egemenliğe önem verildiğini gösterir…

Zaten MEB kitapları da bu şekilde değerlendirmiş…
Örnek 1:

Örnek 2:

Ayrıca milli mücadelenin hazırlık döneminde alınan kararlarda şöyle bir gerçek var…
İstanbul dışında (Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi, TBMM’nin açılması) alınan kararlarda milli egemenlik vurgusu baskınken,

İstanbul’da (Misakı Milli) ve İstanbul Hükümeti ile birlikte alınan kararlarda (Amasya Görüşmeleri) milli egemenlik doğrudan ön plana çıkarılmamıştır.

Misakı Milli’de alınan halk oylaması kararları;
Wilson İlkelerine uygun hareket edildiğinin,
Halkın kararına saygı duyulduğunun,
Sorunların demokratik yöntemlerle çözülmek istendiğinin,
Milli iradeye önem verildiğinin göstergesidir…

Sonuç olarak şöyle diyebiliriz…
Misakı Milli kararlarında doğrudan ulusal egemenlik ilkesini gerçekleştirmek (örneğin saltanatı kaldırıp cumhuriyete geçmek ) amaçlanmamıştır… Ancak ulusal egemenlik ilkesine ve milli iradeye uygun kararlar alınmıştır…

Son söz…

Bu tür durumlarda soruyu çözerken, soru metnine, öncüllere ve seçeneklere göre hareket etmek en doğrusudur…

Zeki DOĞAN