Mevsimler ve Özellikleri

Mevsimler ve Özellikleri

Dünya’nın Güneş çevresinde dönmesi ve eksen eğikliğine bağlı olarak dört önemli gün ortaya çıkar.
Bunlar aynı zamanda mevsim başlangıç günleridir. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerine ekinoks (gece-gündüz eşitliği) tarihleri, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerine ise solstis (gün dönümü) tarihleri denir. Bu
tarihlerde meydana gelen bazı önemli olaylar şunlardır:

21 Mart’ta dünyanın konumu

21 Mart’ta Dünya’da Neler Olur?
• Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a dik açıyla düştüğü için Ekvator’da yatay bir düzleme dik olarak yerleştirilen bir çubuğun gölge boyu, öğle vakti sıfır olur. Ekvator ve çevresinde ısınma artar. Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar, Güney Yarım Küre’de sonbahar mevsimleri başlar.
• Aydınlanma çemberi bütün paralelleri iki eşit parçaya böldüğü için Dünya’nın her yerinde gece gündüz eşitliği yaşanır. Aydınlanma çemberi Kutup Noktalarına teğet geçer.
• Bu tarihten sonra Kuzey Kutup Noktası’nda 6 ay sürecek gündüzler, Güney Kutup Noktası’nda ise 6 ay sürecek geceler başlar.
• Aynı boylam üzerinde bulunan yerlerde Güneş aynı anda doğar ve aynı anda batarken Ekvator’da tam doğudan doğar, tam batıdan batar.
• Kuzey ve Güney Yarım Küre’de aynı dereceli enlemler, Güneş ışınlarını aynı açı ile alır. Örneğin 40° kuzey ve 40° güney enlemleri Güneş ışınlarını 50’şer derecelik açı ile alır.

Dikkat: Aynı boylam üzerinde bulunan yerlerde yerel saat aynıdır. Güneş’in aynı anda doğup batması durumu, sadece ekinoks tarihlerinde gerçekleşir.

21 Haziran’da dünyanın konumu

21 Haziran’da Dünya’da Neler Olur?
• Güneş ışınları öğle vakti Yengeç Dönencesi’ne (23° 27′ kuzey paraleli) dik düşmektedir. Bu nedenle Güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma oranı, Yengeç Dönencesi üzerindeki yerlerde en az olur. Yengeç Dönencesi üzerinde yatay bir düzleme dik yerleştirilen bir çubuğun saat 12.00’de gölgesi oluşmaz.
• 21 Haziran’dan sonra Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de ise kış mevsimi yaşanmaya başlar.
• Aydınlanma çemberi, kutup dairelerinden teğet geçer. Güneş Kuzey Yarım Küre’de kuzeydoğudan doğar, kuzeybatıdan batar.
• Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüz, en kısa gece; Güney Yarım Küre’de ise en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır. Kuzey Kutup Noktası’na doğru gidildikçe gündüz, Güney Kutup Noktası’na doğru gidildikçe gece süresi uzar.
• Kuzey Kutup Dairesi üzerinde 24 saat gündüz, Güney Kutup Dairesi üzerinde 24 saat gece yaşanır.
• Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutup Noktası arasında kalan yerler tamamen aydınlık, Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutup Noktası arasında kalan yerler tamamen karanlıktır.
• 21 Haziran tarihinde Kuzey Kutup Noktası’nda 21 Mart’ta başlayan 6 ay gündüzün yarısı, Güney Kutup Noktası’nda ise 21 Mart’ta başlayan 6 ay gecenin yarısı yaşanmıştır.

21 Haziran’da güneş ışınlarının geliş açısı

23 Eylül’de dünyanın konumu

23 Eylül’de Dünya’da Neler Olur?
• 23 Eylül’de Güneş ışınları öğle vakti Ekvator’a dik açıyla geldiği için Ekvator ve çevresinde ısınma artar.
• Kuzey ve Güney Yarım Küre’de aynı dereceli enlemler Güneş ışınlarını aynı açı ile alır. Kuzey Yarım Küre’de sonbahar, Güney Yarım Küre’de ilkbahar mevsimi başlar.
• Aydınlanma çemberi bütün paralelleri iki eşit parçaya böldüğü için Dünya’nın her yerinde gece gündüz eşitliği yaşanır.
• Aynı boylam üzerinde bulunan yerlerde Güneş aynı anda doğar ve aynı anda batar.
• Aydınlanma çemberi Kutup Noktalarına teğet geçer. Bu tarihten sonra Kuzey Kutup Noktası’nda 6 ay sürecek geceler, Güney Kutup Noktası’nda ise 6 ay sürecek gündüzler başlar.
• Güneş Ekvator’da tam doğudan doğar, tam batıdan batar.

21 Aralıkta dünyanın konumu

21 Aralık’ta Dünya’da Neler Olur?
• Güneş ışınları öğle vakti Oğlak Dönencesi’ne (23° 27′ güney paraleli) dik açıyla gelir. Bu nedenle Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol (tutulma oranı), Oğlak Dönencesi üzerindeki yerlerde en kısa olur.
• Oğlak Dönencesi üzerinde yatay bir düzleme dik yerleştirilen bir çubuğun saat 12.00’de gölgesi oluşmaz.
• Kuzey Yarım Küre’de kış, Güney Yarım Küre’de ise yaz mevsimi yaşanmaya başlar. Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden teğet geçer.
• Kuzey Yarım Küre’de en uzun gece, en kısa gündüz Güney Yarım Küre’de ise en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır.
• Güney Kutup Noktası’na doğru gidildikçe gündüz, Kuzey Kutup Noktası’na doğru gidildikçe gece süresi uzar.
• Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutup Noktası arasında kalan yerler tamamen aydınlık, Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutup Noktası arasında kalan yerler tamamen karanlıktır.
• Güney Kutup Dairesi üzerinde 24 saat gündüz, Kuzey Kutup Dairesi üzerinde 24 saat gece yaşanır.
• Güney Kutup Noktası’nda 23 Eylül’de başlayan 6 ay gündüzün yarısı, Kuzey Kutup Noktası’nda ise 23 Eylül’de başlayan 6 ay gecenin yarısı yaşanmıştır.
• Güneş Kuzey Yarım Küre’de güneydoğudan doğar, güneybatıdan batar.

21 Aalık’ta güneş ışınlarının geliş açısı

Güneş ışınlarının yıl içinde dik geldiği yerler