Londra Konferansı
LONDRA KONFERANSI (23 ŞUBAT – 12 MART 1921)
Doğu ve Güney cephelerinde kazanılan başarılar, I. İnönü Savaşı’nın kazanılması ve TBMM’nin Sovyet Rusya’ya yakınlaşması üzerine İtilaf Devletleri tarafından düzenlenmiş bir konferanstır.
Amaç; Sevr’i biraz yumuşatarak TBMM’ye kabul ettirebilmek ve Yunan ordusuna toparlanması için zaman kazandırmaktır.
İtilaf Devletleri, TBMM’yi resmen tanımamak için görüşmelere sadece İstanbul Hükümeti’ni çağırmışlar ancak TBMM’yi temsilen bir temsilcinin bulunabileceğini söylemişlerdir.
Püf çıkarım: İtilaf Devletleri’nin, Londra Konferansı’na hem Osmanlı Hükümeti’ni hem de TBMM Hükümeti’ni çağırmalarının amacı, iki hükümet arasındaki görüş ayrılıklarından yararlanmak istemeleridir.
Mustafa Kemal, doğrudan çağrılmadıkları sürece konferansa katılmayacaklarını bildirmesi üzerine İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti’ni konferansa resmen çağırmak zorunda kalmışlardır.
Konferansta İstanbul Hükümeti adına konuşan Tevfik Paşa’nın, “Söz hakkı milletimin gerçek temsilcisi olan TBMM üyelerinindir.” diyerek, söz hakkını Ankara Hükümeti temsilcisine bırakması, İtilaf Devletleri’nin ikilik ve çatışma planlarını bozmuştur.
Püf yorum: Mustafa Kemal bu konferanstan bir sonuç çıkmayacağını bildiği halde;
• Türk milletinin haklı davasını ve Misakı Milliyi dünyaya duyurmayı,
• İtilaf Devletleri’nin “Türkler barışa yanaşmıyor” propagandalarına engel olmayı,
• Türk milletinin tek temsilcisinin TBMM olduğunu kanıtlamayı amaçlamıştır.
Önemi:
• İtilaf Devletleri, TBMM Hükümeti’ni toplantıya çağırmakla TBMM’nin varlığını ilk kez resmen ve hukuken tanımışlardır.
• TBMM, Misakı Milliyi dünya kamuoyuna duyurmayı başarmıştır.
• İtilaf Devletleri arasında var olan görüş ayrılığı iyice artmıştır.
Püf bilgi: Londra Konferansının sonunda Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey, İngiltere, Fransa ve İtalya ile ikili antlaşmalar yapmış ancak TBMM bu antlaşmaları, ulusal bağımsızlığa aykırı bulduğu için onaylamamıştır.