Ahlakla ilgili temel kavramları tanımlar

AYE.1.1.1. Ahlakla ilgili temel kavramları tanımlar.
Ahlak, iyi-kötü, erdem, terbiye, mizaç, huy, vicdan, doğru-yanlış, etik, edep, ahlaki ilke, ahlaki
sorumluluk gibi temel kavramlara değinilir.

Ahlak
Ahlak, bir toplumun ya da bireyin doğru ve yanlış, iyi ve kötü olarak kabul ettiği davranışlar bütünüdür. Ahlak, insanların bir arada yaşamasını sağlayan ve toplumsal düzeni koruyan kuralları içerir.
İyi-Kötü
İyi: Ahlaki olarak doğru, faydalı ve olumlu kabul edilen davranışlardır. İyi, toplumsal yararı gözeten, başkalarına zarar vermeyen ve ahlaki değerlere uygun hareket eden bireyin tutumudur.
Kötü: Ahlaki olarak yanlış, zararlı ve olumsuz kabul edilen davranışlardır. Kötü, toplumsal düzene ve bireylere zarar veren, ahlaki kurallara aykırı olan eylemleri ifade eder.

Erdem
Erdem, bireyin ahlaki açıdan üstün olan nitelikleridir. Doğruluk, adalet, cesaret, dürüstlük gibi olumlu kişilik özellikleri erdem olarak kabul edilir. Erdemli bir insan, topluma ve kendisine zarar vermeyen, aksine fayda sağlayan davranışlar sergiler.
Terbiye
Terbiye, bireyin ahlaki ve sosyal kurallara uygun davranışlar sergilemesini sağlayan eğitim sürecidir. Terbiye, bir kişinin doğru ile yanlışı ayırt edebilmesini ve toplumsal normlara uygun davranışlar geliştirmesini sağlar.

Mizaç ve Huy
Mizaç: Bir kişinin doğuştan gelen, değişmez kişilik özellikleridir. Mizaç, bir insanın duygusal ve davranışsal tepkilerini şekillendirir.
Huy: Bir kişinin sonradan kazandığı alışkanlıklar ve davranış biçimleridir. Huy, çevresel faktörler ve yaşantılarla şekillenir ve değişebilir.
Vicdan
Vicdan, bireyin içsel ahlaki rehberidir. Kişinin yaptığı davranışların doğru ya da yanlış olduğunu değerlendiren iç sesidir. Vicdan, kişiyi doğru davranmaya yönlendiren ve yanlışlardan pişmanlık duymasını sağlayan bir içsel mekanizmadır.

Doğru-Yanlış
Doğru: Ahlaki olarak kabul edilen, uygun ve olumlu davranışlardır. Toplumsal normlara ve ahlaki ilkelere uyumlu olan eylemler doğru olarak nitelendirilir.
Yanlış: Ahlaki olarak kabul edilmeyen, uygunsuz ve olumsuz davranışlardır. Toplumsal normlara ve ahlaki değerlere aykırı olan eylemler yanlış olarak kabul edilir.

Etik
Etik, bireylerin ve toplumların davranışlarının ahlaki boyutlarını inceleyen felsefi bir disiplindir. Etik, ahlaki ilkelerin ne olması gerektiğini sorgular ve bireylerin bu ilkeler doğrultusunda nasıl hareket etmeleri gerektiğini araştırır.

Edep
Edep, bireyin toplumsal nezaket ve ahlaki değerlere uygun davranma biçimidir. Edepli bir kişi, hem sözlerinde hem de davranışlarında saygılı, ölçülü ve nezaketli olur.

Ahlaki İlke
Ahlaki ilke, bireylerin davranışlarını yönlendiren genel kurallar ve normlardır. Bu ilkeler, toplumda genel kabul gören doğrular ve yanlışlar hakkında kılavuzluk eder.
Ahlaki Sorumluluk
Ahlaki sorumluluk, bireyin kendi davranışlarından ve bu davranışların sonuçlarından sorumlu olma bilincidir. Ahlaki sorumluluk, bireyin doğruyu yapma ve yanlıştan kaçınma yükümlülüğünü ifade eder.