Hârezmî Eğitim Modeline göre Fen ve Matematik Bilimleri alanında yapılabilecek çalışmalar

Hârezmî Eğitim Modeline göre Fen ve Matematik Bilimleri alanında yapılabilecek çalışmalar

Hârezmî Eğitim Modeli, disiplinler arası bir yaklaşımla, öğrencilerin Hayatın İçinden Sorun (HİS) olarak belirledikleri gerçek hayat problemlerine Fen Bilimleri ve Matematik disiplinlerini kullanarak çözüm üretmelerini hedefler. Bu iki alan, modelin analitik düşünme, veri toplama ve modelleme aşamaları için temel araçlardır.
İşte Hârezmî Eğitim Modeline göre Fen ve Matematik Bilimleri alanında yapılabilecek etkinlik ve çalışma örnekleri:

1. Veri Toplama ve Analiz Çalışmaları (Matematik)

Matematik, HİS’i anlamak, verileri yorumlamak ve çözümün etkisini ölçmek için kullanılır.

• Anket Tasarımı ve Uygulaması: Belirlenen HİS (örneğin, “okul kantininde sağlıksız beslenme” veya “mahallede geri dönüşüm eksikliği”) ile ilgili nicel ve nitel veri toplamak amacıyla anket soruları hazırlama.
• Veri Görselleştirme ve İstatistik: Toplanan verileri (yaş, sıklık, miktar vb.) grafikler (sütun, daire, çizgi) ve tablolar aracılığıyla görselleştirme. Öğrencilerin ortalama, medyan, mod gibi temel istatistiksel kavramları kullanarak sorunun büyüklüğünü kanıtlaması.
• Ölçeklendirme ve Modelleme: Belirlenen sorunun çözümüne yönelik bir prototip veya yapı (örneğin, yeni bir park düzenlemesi, atık toplama ünitesi) tasarlanırken gerçekçi ölçekler kullanma ve matematiksel modeller oluşturma.

2. Hipotez Kurma ve Deneysel Tasarım (Fen Bilimleri)

Fen Bilimleri, öğrencilerin gözlem yapma, hipotez kurma ve kontrollü deneyler tasarlama becerilerini geliştirir.

• Kontrollü Deneyler: Örneğin, HİS “Evlerdeki su israfı” ise, farklı musluk başlıkları veya sulama yöntemleri kullanarak su tüketimi üzerine kontrollü deneyler tasarlama ve sonuçları kaydetme.
• Madde ve Enerji Dönüşümleri: HİS “Elektrik enerjisinin verimsiz kullanımı” ise, farklı aydınlatma türlerinin veya yalıtım malzemelerinin enerji tasarrufuna etkisini ölçmek için küçük ölçekli enerji analizleri
• Biyolojik Çözüm Yolları: HİS “Gıda atıklarının çürütülmesi” ise, farklı kompost yöntemlerinin (oksijenli, oksijensiz) hızını ve verimliliğini karşılaştıran biyoloji deneyleri gerçekleştirme.

3. Modelleme ve Tahmin Çalışmaları (Fen ve Matematik Bütünleşmesi)

Hem fenin gözlem gücünü hem de matematiğin hesaplama becerisini birleştirerek geleceğe yönelik tahminler yapma.

• Büyüme/Yayılma Modelleri: HİS “Salgın hastalıkların veya yanlış bilginin yayılması” ise, basit üstel (eksponansiyel) büyüme modellerini kullanarak yayılma hızını matematiksel olarak tahmin etme ve buna karşı alınacak önlemleri bilimsel verilerle destekleme.
• Çevresel Etki Analizi: HİS “Plastik atıkların doğaya karışma süresi” ise, farklı koşullar altında (sıcaklık, ışık) plastiklerin çözünme oranlarını inceleyen ve bu verilere dayanarak çevresel etki tahmini yapan modeller oluşturma.
• Fiziksel Prototip Testleri: Soruna çözüm olarak geliştirilen fiziksel bir prototipin (örneğin rüzgar türbini, depreme dayanıklı yapı) mukavemetini, verimliliğini veya dayanıklılığını ölçmek için fizik yasalarını (kuvvet, enerji, basınç) ve matematiksel hesaplamaları kullanma.

4. Disiplinler Arası Uygulamalar (STEM Entegrasyonu)

Fen ve Matematiği, Bilgisayar Bilimleri (Kodlama) ve diğer alanlarla birleştirerek somut ürünler ortaya çıkarma.

• Akıllı Sensör Projeleri: Fen dersinde öğrenilen sıcaklık, nem, ışık gibi fiziksel nicelikleri ölçen sensörleri (Fen) kullanarak veri toplama (Matematik) ve bu verileri işleyip bir otomasyon sistemini (Kodlama/Bilgisayar) harekete geçirme. Örneğin, otomatik sulama sistemleri.
• Maliyet-Fayda Analizi: Geliştirilen bir çözümün (örneğin, güneş enerjisi panelleri) ilk kurulum maliyetini (Matematik) ve uzun vadedeki enerji tasarrufunu (Fen ve Matematik) hesaplayarak çözümün fizibilitesini değerlendirme.
• Sürdürülebilirlik Raporu: Belirlenen HİS’e (örneğin “karbon ayak izi”) yönelik öğrencilerin bilimsel verilerle (Fen) desteklediği, istatistiksel analizlerle (Matematik) güçlendirdiği ve grafiklerle görselleştirdiği kapsamlı bir çözüm ve etki raporu hazırlama.

Bu etkinlikler, öğrencilerin Hârezmî Modeli sürecinde Fen ve Matematik disiplinlerini sadece bir ders olarak değil, gerçek dünyayı anlama ve değiştirme aracı olarak görmesini sağlar.