Harezmi Eğitim Modeli Sosyal Bilimler Alanında Yapılabilecek Çalışmalar

Hârezmî Eğitim Modeli, Sosyal Bilimler alanını, öğrencilerin belirlediği Hayatın İçinden Sorun (HİS) cümlesini anlama, yorumlama ve toplumsal bağlamını analiz etme aşamalarında kilit bir rol üstlenir. Bu modelde Sosyal Bilimler, sadece bir ders olmaktan çıkıp, teknolojik veya bilimsel çözümlerin insana, kültüre ve topluma olan etkisini değerlendirme aracı haline gelir.

İşte Hârezmî Eğitim Modeline göre Sosyal Bilimler alanında yapılabilecek etkinlik ve çalışma örnekleri:

1. Toplumsal Sorunu Anlama ve Kök Neden Analizi

Sosyal Bilimler, HİS’in doğasını ve tarihsel/kültürel arka planını araştırmada kullanılır.

• Saha Araştırması ve Gözlem: Belirlenen HİS (örneğin, “mahalledeki kültürel mirasın korunmaması” veya “göçmenlerin uyum sorunları”) ile ilgili yerel halkla, uzmanlarla veya ilgili kurumlarla röportajlar ve gözlemler yapma. Öğrencilerin sosyolojik ve antropolojik yöntemlerle veri toplaması.
• Tarihsel Bağlam İncelemesi: Sorunun kökenini ve zaman içindeki değişimini anlamak için tarihsel kaynakları (arşivler, eski gazeteler, fotoğraflar) inceleme. Örneğin, bir çevre sorununun ortaya çıkışındaki ekonomik veya siyasi kararların tarihini araştırma.
• Literatür Taraması: Seçilen HİS hakkında daha önce yapılmış sosyolojik, psikolojik veya hukuki çalışmaları, makaleleri ve raporları inceleyerek sorunun teorik çerçevesini oluşturma.

2. Etik, Hukuk ve Değerler Analizi

Teknolojik ve bilimsel çözümlerin toplumsal etkilerini değerlendirme.

• Etik İkilem Tartışmaları: Öğrencilerin geliştirdiği çözümün (örneğin, bir gözetim sistemi veya yapay zeka uygulaması) kişisel gizlilik, ayrımcılık veya eşitlik gibi sosyal ve etik değerlere etkisini tartışması ve bir etik rapor hazırlaması.
• Hukuki Çerçeve İncelemesi: HİS ile ilgili mevcut yasal düzenlemeleri, yönetmelikleri ve uluslararası sözleşmeleri (örneğin çevre kanunları, siber güvenlik yasaları) araştırma. Geliştirilen çözümün yasalara uygunluğunu kontrol etme.
• Değer Eğitimi Entegrasyonu: HİS’in çözümünde gereken toplumsal sorumluluk, empati, adalet gibi değerleri içeren senaryolar hazırlama ve bu değerlerin projenin tüm aşamalarına nasıl yansıtılacağını planlama.

3. İletişim, Kültür ve Farkındalık Çalışmaları

Çözümü topluma ulaştırma ve farkındalık oluşturma süreci.

• Kamuoyu Oluşturma Kampanyası: HİS hakkında toplumsal farkındalığı artırmak amacıyla Sosyal Bilgiler, Görsel Sanatlar ve Türk Dili ve Edebiyatı derslerini birleştirerek sosyal medya içerikleri, bilgilendirici broşürler veya kısa filmler hazırlama.
• Kültürel Analiz ve Çözüm Uyarlama: Çözümün farklı kültürel gruplar veya topluluklar tarafından nasıl algılanacağını ve kabul göreceğini analiz etme. Örneğin, çözümün bölgesel dil, gelenek veya inanç farklılıklarına göre nasıl uyarlanması gerektiğini belirleme.
• Psikolojik Etki Değerlendirmesi: HİS’in (örneğin, afet sonrası travma) bireyler üzerindeki psikolojik etkilerini araştırma ve çözümün (örneğin, bir mobil destek uygulaması) bu etkileri nasıl hafifletebileceğini değerlendirme.

4. Coğrafya ve Mekansal Analiz

Sorunun mekânsal boyutunu anlama ve çözümü haritalama.

• Yerel Yönetim ve Şehircilik: HİS’in (örneğin, “kentsel dönüşüm” veya “trafik sıkışıklığı”) coğrafi dağılımını ve çözümün mekânsal planlamaya etkisini inceleme.
• Haritalama ve CBS Kullanımı: Sorunlu bölgeleri (örneğin, kirlilik kaynakları, suç oranları) Google Earth, haritalama araçları veya basit Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanarak görselleştirme ve çözüm önerilerini (yeni bir yol güzergahı, toplanma alanı) harita üzerinde konumlandırma.

Sosyal Bilimler, bu süreçte öğrencilerin eleştirel düşünme, empati kurma ve topluma karşı sorumluluk duygularını geliştirerek, teknolojik ve bilimsel çözümlerin insan merkezli olmasını sağlar.