Medeniyet Nedir? Kültür ve Medeniyet Arasındaki Farklar Nelerdir?

Medeniyet Nedir? Kültür ve Medeniyet Arasındaki Farklar Nelerdir?
KMYV.1.1.4. Medeniyet kavramını açıklar.
Medeniyeti oluşturan unsurlar (eğitim, bilim, din, hukuk, sanat, teknoloji, sanayi, ticaret vb.)
üzerinde durulur.
KMYV.1.1.5. Kültür ve medeniyet kavramları arasındaki farkı açıklar.

MEDENİYET KAVRAMI:
Medeniyet, Arapça m-d-n kökünden türemiştir. Et-temeddün kelimesi Türkçedeki medeniyet kelimesinin karşılığıdır. Ayrıca medeniyet anlamında el-hadâre kavramı da kullanılmaktadır.

Medeniyet, Osmanlı Dönem’i’nde umrân, ma’mûr ve i’mâr gibi farklı kelimelerle ifade edilmiştir.
Medeniyet ilk defa İngilizcedeki civilisation kelimesine karşılık 1838 yılında kullanılmıştır.
Kelimenin kullanımı zamanla yerleşerek terim hâline gelmiştir.
Günümüz Türkçesinde aynı anlamda uygarlık kelimesi de kullanılmaktadır.

Medeniyet kavramı, Müslüman filozoflar ve âlimler tarafından da kullanılmıştır.
Farabi’nin Medinetü’l-Fâdıla ve İbn Haldun’un Mukaddime adlı eserlerinde medeni kavramı yer alır.
İbn Haldun’a göre insan, doğası gereği medeni bir varlıktır. İbn Haldun umran kavramını ele aldığı Mukaddime adlı eserinde bir medeniyet teorisi kurar.
Ona göre medeniyetleri kuran, inşa eden insandır. Aklıyla kültürü ve medeniyeti inşa eden insan organik bir varlıktır. Organik bir varlık olan insan nasıl ki doğar, büyür ve ölürse insanın inşası olan medeniyetler de doğar, büyür, gelişir ve ölür.
Bir medeniyetin ölmesi, yerine bir başkasının geçmesi demektir. Hâkim medeniyetin iktidarını ve meşruiyet gerekçesini kaybetmesi, mevcut insan ihtiyaçlarına kurum ve kuruluşlarıyla artık cevap veremez hâle gelmesindendir.

MEDENİYET KAVRAMININ TANIMLARI
• “Medeniyet, kültürün yükselmesiyle oluşan ve evrensel nitelik taşıyan olgudur.” (Ziya Gökalp)
• “İnsanlığın çalışarak ortaya koyduğu teknik eserlerin bütününden ibaretr.” (Nurettin Topçu)
• “İnsan, toprak ve zaman arasında onarıcı bir bağ kurma yeteneğidir. Bu dinamik süreci başlatması için bir kıvılcım veren temel unsur ise dindir.” (Malik bin Nebi)

• “Medeniyet, tanımı itibariyle bütün insanlığa hitap eden tarih olgusudur. Tek kişi ya da insanlığa dönük cephesiyle medeniyet, insanın sadece fiziki ya da fizyolojik ihtiyaçlarına cevap veren bir sistem olmakla kalmaz. Aynı zamanda manevi-ahlaki, metafizik ve kültürel isteklerini de karşılamak amacını taşır. İnsanı bütün cepheleriyle ele alır.” (Sezai Karakoç)

“Günümüzde ‘modernleşme’ ile ‘medeniyet’ kavramlarının eş anlamlı olduğu algısı oluşmuştur. Bu nedenle medeniyet kavramı, ‘ileri ve model alınması gereken toplum’ anlamında kullanılmaktadır.
Batı merkezli bu yeni anlayışa göre toplumlar, ‘gelişmiş ülke’, ‘az gelişmiş ülke’ ve ‘gelişmekte olan ülke’ gibi tanımlarla sınıflandırılmaktadır. Bu yaklaşımda medeniyeti Batı’ya mahsus bir olgu olarak sunma çabası görülmektedir.”

KÜLTÜR VE MEDENİYET ARASINDAKİ FARKLAR

Kültür ve medeniyet kavramlarının farklılığına dair çeşitli görüşler vardır. Sosyolog ve antropologların bir kısmı kültür ve medeniyet kavramlarını eş anlamlı olarak kullanır. Ancak iki kavramın farklı anlamlarda kullanımı daha yaygındır.

Ziya Gökalp’e göre kültür ile medeniyet ayrı ayrı kavramlardır. Kültür, hars demektir. Hars millidir, medeniyet ise evrenseldir.
Kültür, bir toplumun yaşadığı ve paylaştığı müşterek değerlerdir. Medeniyet ise milletlerarası seviyeye yükselmiş bir kültürün veya birbirine yakın kültürlerin oluşturduğu anlayış, tutum, bilgi, teknoloji, sosyal faaliyetler ile müesseselerin bütünüdür.
Erol Güngör’e göre kültür; inanç, bilgi, his ve heyecanların bütünüdür. Medeniyetin ürünü olan müesseseler, bu değer ve inançların eserleri olarak ortaya çıkar.
Nurettin Topçu’ya göre medeniyet, insanlığın çalışarak ortaya koyduğu teknik eserlerin bütününden ibarettir. Kültür ise bir toplumun kendi tarihi içinde meydana getirdiği değer hükümlerinin bütünüdür. Bunlar ilim, sanat, ahlak ve dine ait değerlerdir.

Yılmaz Özakpınar’a göre kültür ve medeniyet, doğada kendiliğinden bulunmaz; insan ürünüdür. Doğada veya toplum hayatı içinde meydana getirilen her türlü eser, kültürdür. Medeniyet; kültür eserlerini doğurtan, onların hedefini, istikametini, niteliklerini belirleyen seçici, sınırlandırıcı, değerlendirici bir inanç ve ahlak nizamıdır. Kültür, eser ve ürünlerdir. Medeniyet, onların arkasındaki inanç ve ahlak nizamıdır.