Karahanlılar 840-1212

KARAHANLILAR DERS NOTU PDF İNDİR

Karahanlılar, Doğu ve Batı Türkistan’da hüküm sürmüş olan ilk Müslüman Türk devletidir.
Karahanlıların Özellikleri:
• Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur.
• Orta Asya’da İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devletidir.
• Batı Türkistan’da kurulan bu devleti meydana getiren Türk boyları; Karluk, Yağma ve Çiğil’dir.

Püf dikkat!
• Karahanlılar, yöneten ve yönetilenleri Türk olan ilk Türk – İslam devletidir. Bu yüzden Karahanlılarda, Gazneli ve Selçuklulardaki gibi Arap – İran etkisi yoktur.
• Türklerin yoğun olarak yaşadığı bir coğrafyada kurulduğu için resmi dilleri Türkçedir. Uygur alfabesini kullanmışlardır.
• Satuk Buğra Han döneminde İslamiyet’i resmi din olarak kabul etmişlerdir (932).
• İslamiyet’i devletin resmi dini olarak kabul eden ilk büyük Türk-İslam devleti Karahanlılar’dır.
• Tamgaç Buğra Han zamanında ilk Türk-İslam medresesi olan Semerkant Medresesini inşa etmişlerdir.
• Dünya tarihinin ilk burslu öğrencilik sistemini başlatmışlardır.
• Karahanlılar sosyal devlet anlayışının bir göstergesi olarak ülke içerisinde; ilk kervansarayı (ribat) , hastaneleri ve medreseleri kurdular.

Püf dikkat!
Ribatın kervansaraydan farkları:
• Güvenlik amaçlı kullanılırlar.
• İslam dinini yayma merkezleridir.
• Gazilerin sığınak/korunma merkezleridir.
• Yol emniyeti sağlarlar.

• Karahanlılar döneminde Türk – İslam Medeniyetinin temelleri atılmıştır.
• Türk İslam devletlerinde ilk düzenli posta teşkilatını kurmuşlardır.
• Karahanlılar‘da hükümdarlara devlet yönetiminde Noyan denilen vezirler yardım ederdi.

Püf bilgi:
• Karahanlılar ilk Türk-İslam edebi eserlerini vermişlerdir.
Bunlar;
 Yusuf Has Hacib – Kutadgu Bilig (Mutluluk Veren Bilgi)
 Kaşgarlı Mahmut – Divan-ı Lügat-it Türk (Türk Dilinin Sözlüğü – İlk Türkçe sözlüktür)
 Ahmet Yesevi – Divan-ı Hikmet
 Edip Ahmet Yükneki – Atabetül Hakayık
• En parlak dönemlerini Yusuf Kadir Han zamanında yaşayan Karahanlılar 1042 yılında Doğu ve Batı Karahanlılar şeklinde ikiye ayrıldılar.
• Bunlardan merkezi Kaşgar olan Doğu kanadı 1211’de Karahitaylar, merkezi Semerkant olan Batı kanadı ise 1212’de Harzemşahlar tarafından yıkılmıştır.