Paraleller ve Meridyenler

Paraleller ve Meridyenler

Ekvator:
Kutup noktalarından eşit uzaklıkta olan ve Dünyayı iki eşit parçaya ayıran daireye Ekvator denir.
Paralel:
Ekvatoru teğet (paralel) geçtiği varsayılan hayali çizgilere paralel denir

Paralellerin Özellikleri
• Başlangıç paraleli (0°) ve en büyük paralel dairesi Ekvator’dur.
• Ekvator’un kuzeyindeki paralellere kuzey paralelleri, güneyindekilere ise güney paralelleri denir.
• Paraleller, Ekvator’dan kutuplara doğru birer derece aralıklarla çizilir.
• 90 tane Kuzey Yarım Küre’de, 90 tane Güney Yarım Küre’de olmak üzere toplam 180 tane paralel dairesi vardır.
• Dünya’nın şeklinden dolayı Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin boyları kısalır ve kutuplarda nokta şeklini alır.
• Birbirini takip eden (ardışık) iki paralel arasındaki uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık 111 km’dir.
• Bazı paralel dairelerinin özel isimleri vardır.
(23 derece Kuzey paraleline Yengeç Dönencesi, 23 derece Güney paraleline Oğlak dönencesi denir.)

Meridyen: Bir kutup noktasından diğer kutup noktasına uzanan, Ekvator ve paralelleri dik olarak kesen yarım çemberlere meridyen denir.

Meridyenlerin Özellikleri
• Meridyenlerin uzunlukları birbirine eşit ve yay şeklindedir.
• Aralarındaki en uzun mesafe Ekvator üzerinde olup 111 km’dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu mesafe azalır ve kutup noktalarında birleşirler.
• Dünya üzerinde 360 meridyen yayı vardır.
• İngiltere’nin Londra şehrinden geçtiği varsayılan meridyen, Başlangıç Meridyeni Greenwich olarak kabul edilir ve 0 olarak gösterilir.
• Başlangıç meridyeninin doğusunda yer alan 180 meridyene doğu meridyenleri, batısında yer alan 180 meridyene ise batı meridyenleri adı verilir.
• Ardışık iki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.

Dikkat!
• Aynı meridyen üzerinde bulunan tüm noktalarda yerel saat aynıdır. Çünkü aynı meridyen üzerindeki bütün noktalar Güneş’in karşısında aynı anda geçerler.
• Meridyenler, Dünya üzerindeki herhangi bir yerin matematik konumunun belirlenmesinde ve iki yer arasındaki yerel saat farkın bulunmasında kullanılır.