Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Girmesi
OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞA GİRMESİ
Akdeniz’de İngilizlerin önünden kaçan iki Alman ( Goben ve Breslav ) gemisi Çanakkale Boğazını geçerek Osmanlılara sığındı. Osmanlı Devleti bu iki gemiyi satın aldığını açıklayarak bu gemilere Yavuz ve Midilli adını verdi. Karadeniz’e geçen bu gemilerin Rus limanlarını topa tutması ile Osmanlı Devleti’ni fiilen savaşa girmiş oldu. Kasım 1914
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesiyle;
1-Savaş geniş bir alana yayılmıştır.
2- Savaşın süresi uzamış,
3- Yeni cepheler açılmış, mevcut cepheler genişlemiş,
4-Almanya büyük ölçüde rahatlamıştır
5-İtilaf Devletlerinin işi zorlaşmıştır.
Osmanlı Devletinin Savaştığı Cepheler
CEPHELER
Kendi Sınırlarımızda: Kafkas, Çanakkale, Kanal(Süveyş ), Irak-İran, Filistin-Suriye, Hicaz-Yemen
Sınırlarımız dışında: Makedonya, Romanya, Galiçya
Bu cephelerde müttefiklerimize ( İttifak Devletlerine) yardım ettik.
Taarruz Cepheleri: Kafkas, Kanal (K ile başlar) Savunma Cepheleri: Çanakkale, Suriye-Filistin, Irak-İran, Hicaz-Yemen Yardım Gönderdiğimiz Cepheler: Makedonya, Romanya, Galiçya (Sonu ya ile biter)
KAFKAS CEPHESİ:
Osmanlı Devleti’nin ilk taarruz cephesidir.
Kafkas Cephesi Cephenin Açılma Nedenleri;
1- İttihatçıların Anadolu’daki Türklerle Orta Asya’daki Türkleri birleştirmek istemeleri
2- Almanların Bakü petrollerini ele geçirmek istemesi
Osmanlı orduları bu cephede Ruslara karşı savaştılar.
Enver Paşa’nın gerekli hazırlıkları yapmayıp tedbirleri almaması, aşırı soğuk ve hastalık nedeniyle Türk ordusu iklime mağlup olmuştur.(Sarıkamış Faciası-90 bin şehit )
Doğu Anadolu ( Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon, Erzincan ve Van) Rus işgaline uğradı.
Çanakkale başarısından sonra Diyarbakır’a gönderilen Mustafa Kemal, burada gerekli tedbirleri alarak Muş ve Bitlis’i Rus işgalinden kurtardı.
Rusya’da çıkan Bolşevik İhtilali Rusya’nın savaştan çekilmesine neden oldu.
Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan 3 Mart 1918 Brest Litowsk Antlaşması ile bu cephe kapanmıştır.
ÇANAKKALE CEPHESİ
1-İstanbul ve Boğazları ele geçirip Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak
2-Rus ordusuna gerekli askeri yardımı ve malzemeyi ulaştırmak.
3-Balkan Devletleri’ni savaşa çekmek
4-Savaşı kısa zamanda sonuçlandırmak isteyen İtilaf Devletleri tarafından açıldı. 18 Mart 1915 günü başlayan asıl hücumları sonuçsuz kaldı. İtilaf donanmasını bozguna uğradı. Boğazı geçemeyeceğini anlayan İtilaf Devletleri, Gelibolu’ya asker çıkardılar.
Mustafa Kemal’in 19. Tümen Komutanı olarak bulunduğu Türk ordusu; Conkbayırı ve Anafartalar’da zaferler kazanarak düşman ilerleyişini durdurdu.
İngiliz ve Fransız güçleri 8-9 Ocak 1916’da Çanakkale’yi ta-mamen boşalttılar.
Sonuçları:
I.Dünya savaşının en kanlı cephesidir.
Savaşın uzamasına neden olmuştur.
Osmanlı Devletinin galip geldiği tek cephedir.
Rusya, yardım alamadığı için ekonomik kriz çıkmış ve Bolşevik İhtilali yaşanmıştır. Yeni yönetim I.Dünya savaşından çekilmiştir.
Mustafa Kemal‘in tanınmasına ve Milli Mücadele’nin lideri olmasına ortam hazırladı.
Savaş sırasında gizli antlaşmalar ilk kez ortaya çıktı.
Balkan devletlerinin tutumları değişmiş, Bulgaristan İttifak Devletlerinin yanında savaşa girmiştir. (Amacı; I. Balkan savaşı sonunda kazandığı toprakları tekrar alabilmektir.)
KANAL CEPHESİ
Almanya’nın isteği üzerine açılan bir taarruz cephesidir.
Amaç; Mısır’ı İngilizlerden geri almak ve Süveyş Kanalı’nı ele geçirerek, İngiltere’nin Uzakdoğu ( Hindistan ) sömürgeleriyle olan bağlantısını kesmektir.
Bu cephede başlayan mücadeleler Temmuz 1916’de Osmanlı devleti aleyhine sonuçlandı.
SİNA-FİLİSTİN CEPHESİ
Osmanlı Devleti’nin Kanal cephesinde başarılı olamaması üzerine üstünlük İngilizlere geçmiş, İngiltere Araplarla işbirliği yaparak Osmanlı ordusunu Şam’a kadar çekilmeye zorlamıştır.
SURİYE CEPHESİ
Filistin Cephesinin devamıdır.
Mustafa Kemal bu cephede Yedinci Ordu Komutanı olarak bulunuyordu.
Mustafa Kemal, Halep’in kuzeyinde bir savunma hattı kura-rak İngiliz ve Arapların saldırılarını önledi.
IRAK CEPHESİ
Bu cephe İngilizler tarafından açıldı.
Amaç, Irak petrollerini ele geçirmek ve Kuzey yönünde ilerleyerek Kafkaslardaki Rus kuvvetleriyle birleşmekti. Böylece Türk kuvvetlerinin İran’a girerek Hindistan’ı tehdit etmesini önlemiş olacaktı.
İngiltere ayrıca Abadan petrollerini korumak istiyordu. Kasım 1915’te Türk kuvvetleri Kut-ül Amare’da İngilizleri yendiler.
Ancak sonuçta Türk ordusu başarısız oldu ve İngilizler Bağdat’ı işgal ettiler.
HİCAZ-YEMEN CEPHESİ
ü Türk birlikleri bu cephede hem İngilizlerle hem de ayaklanan Araplarla savaşmak zorunda kalmıştır.
ü Bu cephedeki savaşlar İslam dünyasında ümmetçilik düşüncesinin sona erdiğini göstermiş, bunun yerine milliyetçiliğin güçlendiğini ortaya koymuştur.