Birinci Dünya Savaşı (1914-1918)

 

 

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI 1914-1918

Üçlü İttifak (1882): Almanya, Avusturya – Macaristan, İtalya

Üçlü İtilaf (1907) : İngiltere, Fransa, Rusya

  1. yüzyılın sonlarına doğru İtalya ve Almanya’nın siyasi birliklerini kurması mevcut dünya dengesini altüst etti. İngiliz ve Fransız çıkarları Almanya ile bağdaşmadığından bu iki devlet birbirine yakınlaşmaya başlamıştır.

Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun ise Balkanlardaki çıkar çatışmaları nedeniyle Rusya ile arası açıktı. Bu nedenle Almanya’ya yakınlaştı.

Böylece savaş öncesinde bloklar oluştu. Bloklar arası soğuk savaş başladı.
Dünya Savaşı, Avrupa ve diğer kıtalarda bulunan yirminin üzerinde devletin katıldığı, o tarihe kadar dünyada eşi görülmemiş ilk büyük savaştır.

Mustafa Kemal, 1. Dünya savaşı çıktığı sırada Sofya’da askeri ateşe olarak bulunuyordu.

 

SAVAŞTA TARAFLAR

İttifak Devletleri: Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgaristan, İtalya (İtalya sonradan taraf değiştirmiştir.)

İtilaf Devletleri: İngiltere Fransa, Rusya, İtalya, Sırbistan, Belçika, Japonya, Romanya, Portekiz, ABD, Yunanistan, Brezilya

 

GENEL SEBEPLER 1-Fransız İhtilali’yle ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesinin yayılması.

2- Sanayi inkılabı ile ortaya çıkan hammadde ve sömürge arayışı.

Özel Sebepler:

1-Fransa’nın 1871 Sedan Savaşı’nda kaybettiği Alsace- Loren bölgesini Almanya’dan geri almak istemesi

2-İngiltere ve Fransa’nın mevcut sömürgelerini koruma düşüncesi.

3-İngiltere ile Almanya arasındaki sanayileşme rekabeti.

4-Avusturya Macaristan İmparatorluğu ve Rusya arasındaki Balkanlara hakim olma mücadelesi.

Asıl Sebep: Avrupa devletleri arasındaki ekonomik çıkar çatışmasıdır.

Görünür (Savaşı Başlatan) Sebep: Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı, Saraybosna’da Sırplı bir genç tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Sırbistan’a savaş açtı. Rusya Sırbistan’ın yanında yer aldı. Almanya’nın Rusya’nın karşısında savaşa girmesiyle İngiltere ve Fransa, Rusya tarafında savaşa girdiler.

 

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Katılması:

Osmanlı Devleti Trablusgarp ve Balkan savaşlarından yeni çıkmıştı. Ordusu zayıf, donanması yetersizdi. Bunun için bir yandan askeri alanda güçlenmeye çalışırken diğer yandan da siyasi yalnızlıktan kurtulmak için girişimlerde bulunmaya başladı. Osmanlı Devleti Almanya’ya güvenemediği için İtilaf Devletlerine yakınlaşmaya çalışmış ancak bu devletler Osmanlı Devleti’ni yanlarına almak istememişlerdir.

Bunun üzerine Osmanlı Devleti;

Almanya ve Bulgaristan’la dostluk anlaşmaları imzaladı. Tarafsızlığını ilan etti. Kapitülasyonları tek taraflı olarak kaldırdı.

Osmanlı Devleti’nin tarafsızlığı başta Rusya olmak üzere İtilaf Devletleri tarafından desteklendi.

Buna karşılık Osmanlı Devleti;

Kapitülasyonların kaldırılması

 Ege adalarının geri verilmesi

 Mısır sorununun çözülmesi, gibi isteklerini İtilaf Devletlerine iletti. Bu isteklerin İngiltere tarafından reddedilmesi, Osmanlı Devleti’nin Almanya’ya yakınlaşmasına neden oldu.

 

Almanya’nın Osmanlı Devleti’ni Kendi Yanına Çekmek İstemesinin Nedenleri

 Savaşı geniş bir alana yayarak yükünü hafifletmek.

 Osmanlı Devleti’nin jeopolitik konumundan yararlanmak.

 Osmanlı halifesinin dini ve siyasi gücünden yararlanmak.

 Geçiş yollarını kontrol altında tutarak İtilaf Devletlerinin Rusya’ya ulaşmasını önlemek.

 

Osmanlı Devleti’nin Almanya’nın Yanında Savaşa Girme Nedenleri

 Son zamanlarda kaybettiği toprakları geri alma düşüncesi.

 Siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi

 Almanya’nın savaşı kazanacağına inanılması

 Osmanlı devlet adamlarının Alman hayranlığı İngiltere, Fransa ve Rusya’nın düşmanca politikaları

 Coğrafi konumu itibariyle savaş dışında kalmanın zorluğu

 Kapitülasyonlardan kurtulmak.

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.