23 soruda uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik

3/2/2022 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7354 Nolu Öğretmenlik Meslek Kanunu ile Öğretmenlik mesleği, aday öğretmenlik döneminden sonra “öğretmen”, “uzman öğretmen” ve “başöğretmen” olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılacak.

1- KANUN NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 7354 Nolu Öğretmenlik Meslek Kanunu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olacak.

2-MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINCA YÖNETMELİK YAYIMLANACAK MI?
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun 6. maddesi 8. fıkrasındaki hükümlere göre; Öğretmenlik Meslek Kanununun uygulanması ile ilgili örneğin uzman öğretmenlik süreçleri, eğitimlerin içerikleri gibi kanunda belirtilmeyen ama sahada uygulanırken dikkat edilecek konuları içeren bir yönetmelik Milli Eğitim Bakanlığınca yayımlanacak.

3-ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ HANGİ KARİYER BASAMAKLARINA AYRILACAK?
Öğretmenlik mesleği; aday öğretmenlik döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır.

4-ÖĞRETMEN UNVANINDAN NE ZAMAN YARARLANILACAK?
Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten itibaren yararlanılır.

5-UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMEN UNVANINDAN NE ZAMAN YARARLANILACAK?
Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılır.

6-ALANI DEĞİŞTİRİLEN ÖĞRETMENLER UNVANLARDAN YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER Mİ?
Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanını kazandıktan sonra alan değiştiren ya da ilgili düzenlemelerle alanı kaldırılan veya alanının adı değiştirilen öğretmenler kazandıkları unvanları kullanmaya devam eder.
7-UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLERİN TAZMİNATLARI NE KADAR OLACAK?
Öğretmenlik Meslek Kanununun 8. maddesi ile Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan değişiklikle uzman öğretmen ve başöğretmen unvanını haiz olanların, eğitim ve öğretim tazminatında iyileştirme yapılmıştır. Uzman öğretmenlere ödenen eğitim öğretim tazminatı yüzde 20’den yüzde 60’a, başöğretmenlere ödenen eğitim öğretim tazminatı ise yüzde 40’tan yüzde 120’ye yükseltilmiştir.
Öğretmenlik Meslek Kanununun “Yürürlük” başlıklı 11. maddesindeki; “MADDE 11- (1) Bu Kanunun 8 inci maddesi 15/1/2023 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” hükümleri gereğince; bu tazminatlar 15/1/2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

8-HALEN MEVCUT UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLER BU TAZMİNATLARDAN NE ZAMAN FAYDALANACAK?
Öğretmenlik Meslek Kanununun “Yürürlük” başlıklı 11. maddesindeki; “MADDE 11- (1) Bu Kanunun 8 inci maddesi 15/1/2023 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” hükümleri gereğince; halihazırdaki 83.350 uzman öğretmen ve 100 başöğretmen bu tazminat düzenlemesinden 15/1/2023 tarihinde yararlanacaktır.

9-UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLERE BİR DERECE VERİLECEK Mİ?
Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilir.

10-HALEN MEVCUT UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLERE BİR DERECE NE ZAMAN VERİLECEK?
Öğretmenlik Meslek Kanununun geçici 1.maddesi ile Kanun Resmi gazetede yayımlandığı tarihte Halihazırdaki 83.350 uzman öğretmen ve 100 başöğretmen bir derece düzenlenmesinden yararlanacak. Muhtemelen Şubat 15 maaşı buna göre hesaplanacaktır.

11-UZMAN ÖĞRETMENLİK EĞİTİM PROGRAMI OLACAK MI?
Öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanlardan; a) Mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı düzenlenecek.

12-BAŞÖĞRETMENLİK EĞİTİM PROGRAMI OLACAK MI?
Uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programı düzenlenecek.

13-UZMAN ÖĞRETMENLİĞE KİMLER BAŞVURABİLİR?
Öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunanlardan; a) Mesleki gelişime yönelik 180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan,
b) Mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen asgari çalışmaları tamamlamış olan,
c) Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan,
öğretmenler uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir.
MEB’de 600 bine yakın 10 yılını doldurmuş öğretmen görev yapıyor. Bu öğretmenlerin tamamı Bakanlığın düzenleyeceği eğitimlere ve ardından yapılacak uzmanlık sınavına girme hakkı elde edecek.

14-BAŞÖĞRETMENLİĞE KİMLER BAŞVURABİLİR?
Uzman öğretmenlikte en az on yıl hizmeti bulunan ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan uzman öğretmenlerden mesleki gelişime yönelik 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programını tamamlamış olan ve mesleki gelişim alanlarında başöğretmenlik için öngörülen çalışmaları tamamlayanlar başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınava başvuruda bulunabilir.
Halihazırdaki 83.350 uzman öğretmen de 10 yılını doldurduklarından başöğretmenlik için aday adayı olmuş olacak.

15-HANGİ SÜRELER ÖĞRETMENLİK SÜRESİNİN HESABINDA DİKKATE ALINACAK?
Aday öğretmenlik, eğitim kurumu yöneticiliği ve sözleşmeli öğretmenlikte geçen süreler öğretmenlik süresinin hesabında dikkate alınacak.

16-HANGİ ÖĞRETMENLER UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLİK SINAVINDAN BAŞARILI SAYILACAK?
Uzman öğretmen/başöğretmen unvanı için yapılan yazılı sınavda 70 ve üzeri puan alanlar başarılı sayılacak. Yazılı sınavda başarılı olanlara uzman/başöğretmen sertifikası verilecek.

17-UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLİK SINAV KONULARI NE OLACAK?
180 saatten az olmamak üzere düzenlenen Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı ve 240 saatten az olmamak üzere düzenlenen Başöğretmenlik Eğitim Programı eğitimi içeriğinden yapılacak.

18-UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLİK SINAVINI HANGİ KURUM YAPACAK?
Uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik için sınavları MEB tarafından yapılacak.

19-HANGİ ÖĞRETMENLER UZMAN ÖĞRETMENLİK SINAVINDAN MUAF OLACAK?
Alan sınırlaması olmadan tezli ya da tezsiz yüksek lisans eğitimini tamamlayanlar (sınava girme şartı 10 yıl öğretmenlik süresi olduğu için öğretmenlikte 10 yılı doldurmaları halinde), uzman öğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulacak.

20-HANGİ ÖĞRETMENLER BAŞÖĞRETMENLİK SINAVINDAN MUAF OLACAK?
Alan sınırlaması olmadan Doktora eğitimini tamamlayanlar, başöğretmen unvanı için öngörülen yazılı sınavdan muaf tutulacak. Şu an doktora eğitimini tamamlayan ve uzman öğretmen olmayan öğretmenlerin durumu ise net değildir. Bu durumun yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir.
21-KADEME İLERLEMESİNİN DURDURULMASI CEZASI ALANLAR UZMAN ÖĞRETMEN/BAŞÖĞRETMENLİĞE NE ZAMAN BAŞVURABİLECEK?
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilir.
22-ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARINDAKİ ÖĞRETMENLER DE UZMAN VE BAŞÖĞRETMEN UNVANLARINA SAHİP OLABİLECEK Mİ?
Kanun kapsamında oluşturulan mesleki kariyer unvanlarından özel öğretim kurumlarında görev alan öğretmenler de yararlanabilecek. Kıdem yılı şartını taşıyan, eğitim programlarını tamamlayan ve sınavda başarılı olan öğretmenler, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanlarına sahip olabilecek.

23-YÖNETMELİKTE AÇIĞA KAVUŞTURULMASI GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?
1- Yüksek lisans ile doktora yapan öğretmenlerin mesleki gelişim eğitimlerinden geçtikten sonra mı? uzman öğretmenlik/başöğretmenliğe hak kazanıp kazanmayacaklarının yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir.
2- Şu an doktora eğitimini tamamlayan ve uzman öğretmen olmayan öğretmenlerde 10 yıl uzman öğretmen olma şartı aranması durumu net değildir. Bu durumun yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir. Kısacası halihazırda doktora mezunu bir öğretmen önce uzman olup 10 yıl çalıştıktan sonra mı başöğretmen olacak? sorusu ile uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için zorunlu beklenmesi gereken süre ve lisansüstü eğitim arasındaki ilişkinin yönetmelikte açıkça cevaplanması gerekmektedir.
3- Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans eğitimi yapanlara ek hizmet puanı vermediğinden hareketle bu durumda olanların uzman öğretmenlik sınavından muaf olup olmayacağının yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir.
4- Kamuda başka unvanlarda çalışıp öğretmenliğe geçenlerin önceki hizmetlerinin, askerlikteki hizmet sürelerinin, türlerine göre belirtilmek üzere ayrı ayrı aylıksız izin sürelerinin uzman öğretmenlik/başöğretmenliğe esas hizmet süresinden sayılıp sayılmayacağının yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir.
5- Sendikal izin çerçevesinde aylıksız izinde olanların veya diğer izin türlerinde aylıksız izinde olanların uzman öğretmenlik/başöğretmenlik sınavlarına katılıp katılamayacaklarının yönetmelikte açığa kavuşturulması gerekmektedir.
Not: Sayın okuyucularımız sizlerde bu araştırmamız altına yapacağınız yorumlarla kanun hükümlerinde cevap bulunmayan hususları ve uygulamada tereddüte düşülebilecek konuları belirterek katkı sağlayabilirseniz. Okuyucularımız tarafından tespit edilen hususlar haber metni içerisine eklenecektir.
Ahmet KANDEMİR

Daha fazlası için MEMURLAR.NET’e bakabilirsiniz…
Kaynak: memurlar.net